Burgemeester Derk Alssema wordt opgepakt in voorlichtingsfilmpje over drugsdumping © Gemeente Gilze en Rijen
GILZE en RIJEN – De gemeente Gilze en Rijen kampt met een groot probleem: drugsafvaldumpingen. Volgens burgemeester Derk Alssema is het een hardnekkige kwestie die zowel de natuur als de samenleving raakt. “Het probleem lijkt soms ver weg, maar het is dichterbij dan mensen denken,” zegt hij.
Jorn Brull
15-01-2025
De dumpingen nemen verschillende vormen aan. Soms worden afgesloten vaten, zoals jerrycans of IBC-tanks, snel in bermen gegooid. Andere keren worden de tanks leeg gekanteld, waardoor giftige vloeistoffen, zoals zwavelzuur, aceton en zoutzuur, rechtstreeks in de grond terechtkomen. Vooral natuurgebieden zoals het Chaamse bossen zijn regelmatig het doelwit. Woonwijken worden door criminelen vermeden. De kans dat ze worden gepakt op afgelegen plekken is vele malen kleiner.
Hoewel de impact op het drinkwater beperkt blijft omdat dit elders in de provincie wordt gewonnen, is de schade aan natuur en grondwater aanzienlijk. De verantwoordelijkheid voor het opruimen ligt bij de eigenaar van de grond. Dat kan de gemeente zijn, maar ook particulieren of organisaties zoals Staatsbosbeheer. Bij lekkages in de grond lopen de kosten al snel op in de duizenden euro’s, een flinke financiële last voor de betrokkenen.
Creatieve vormen van handhaving
De gemeente zet zich op verschillende manieren in om drugsafvaldumpingen te voorkomen. Naast de standaardmiddelen zoals het verspreiden van informatie via Misdaad Anoniem en persberichten, kiest burgemeester Alssema ook voor creatieve acties. Zo postte hij een ludieke video op Facebook en LinkedIn waarin hij zelf wordt “gearresteerd”. Dit filmpje ging viraal en bereikte duizenden mensen. Alssema is ervan overtuigd dat het filmpje zijn doel heeft bereikt. Hij merkt dat inwoners steeds vaker verdachte situaties melden.
Daarnaast wordt er streng gestraft. Bij de ontdekking van een drugslab in een woning sluit de burgemeester deze direct, met als signaal een opvallende poster op het raam. Het doel is niet alleen om de rust in de buurt te herstellen, maar ook om duidelijk te maken dat drugscriminaliteit in Gilze en Rijen niet wordt getolereerd.
Samenwerking met politie en omliggende gemeentes is volgens Alssema essentieel in de aanpak. Criminelen houden zich immers niet aan gemeentegrenzen. Uit verschillende onderzoeken1 blijkt dat criminelen kiezen voor een balans tussen afstand en risico. Ze vervoeren drugsafval meestal niet verder dan 15 kilometer, omdat de kans dat ze opgepakt worden dan groter is. Daarom werkt Gilze en Rijen samen met meer dan twintig gemeenten in de regio Zeeland-West-Brabant, maar ook met landelijke instanties zoals de Belastingdienst en de politie. De focus ligt op het aanpakken van productie- en opslaglocaties en het afpakken van crimineel vermogen.
Een groeiend probleem dichtbij huis
Voor burgemeester Alssema is het probleem niet abstract. Het raakt hem persoonlijk. “Een drugslab is geen hobbyproject, maar een keiharde industrie. Het zijn letterlijk fabrieken waar miljoenen euro’s worden verdiend in een paar weken tijd.” Hij verwijst naar een recent ontdekt drugslab in Hulten met een enorme productiecapaciteit. “Als je ziet wat daar gebeurt, besef je hoe grootschalig deze industrie is en dat speelt gewoon om de hoek.”
De burgemeester benadrukt ook de rol van inwoners. Het herkennen van verdachte situaties is cruciaal. De gemeente organiseert daarom regelmatig voorlichtingsavonden voor agrarische ondernemers en bewoners van het buitengebied. Tijdens deze bijeenkomsten leren ze signalen te herkennen, zoals schimmige huurders die schuren willen gebruiken en daarvoor hoge contante bedragen aanbieden.
Een toekomstbeeld vol uitdagingen
Hoewel burgemeester Alssema optimistisch blijft over de toekomst, is hij realistisch. “Drugscriminaliteit volledig uitbannen is onhaalbaar, maar we kunnen er wel voor zorgen dat het minder wordt in onze regio.” Hij pleit voor meer ondersteuning vanuit Den Haag, met name extra politiecapaciteit. Volgens hem is het essentieel om de industrie een harde klap toe te brengen, ook al zijn de financiële middelen van criminelen gigantisch in vergelijking met die van de overheid.
Wat Alssema vooral zorgen baart, is de normalisering van drugsgebruik in de samenleving. “Iedereen die een pilletje neemt of een lijntje snuift, heeft bloed aan zijn handen. Voor dat ene pilletje worden mensen afgeperst, gemarteld en zelfs vermoord. Dat besef ontbreekt bij veel mensen.” Hij vindt dat dit probleem op landelijk niveau moet worden aangepakt, bijvoorbeeld door campagnes die het bewustzijn vergroten.
Ondanks de uitdagingen blijft de boodschap van de burgemeester helder: door alert te zijn, verdachte situaties te melden en open over het probleem te praten, kan de gemeente samen met haar inwoners blijven strijden tegen deze hardnekkige vorm van criminaliteit. Gilze en Rijen geeft hiermee een duidelijk signaal af: deze vorm van illegale activiteiten hoort hier niet thuis.
